मधुमेह (Diabetes) हा बहुतेकदा फक्त रक्तातील साखरेचा आजार मानला जातो, परंतु तो शरीराच्या अनेक अवयवांना हळूहळू नुकसान पोहोचवू शकतो. हे केवळ डोळे, मूत्रपिंड किंवा हृदयापुरते मर्यादित नाही तर त्याचा हाडांवरही खोलवर परिणाम होतो. काही अलीकडील अभ्यासातून असे दिसून आले आहे की मधुमेहाने ग्रस्त असलेल्या लोकांना सामान्य लोकांपेक्षा हाडांच्या फ्रॅक्चरचा धोका जास्त असतो.
Diabetes मधुमेह आणि हाडांमधील संबंध
मधुमेही रुग्णांची हाडे कमकुवत होतात, ज्यामुळे त्यांची लवचिकता आणि ताकद कमी होते. हाडांची ही कमकुवतपणा बाहेरून दिसत नाही, परंतु त्यांची रचना आतून बदलू लागते. यामुळे, अगदी लहान दुखापतीमुळेही गंभीर फ्रॅक्चर होऊ शकते. टाइप १ आणि टाइप २ मधुमेह दोन्ही हाडांवर परिणाम करतात, परंतु टाइप १ मधुमेह अधिक धोकादायक असतो कारण तो बहुतेकदा लहान वयात सुरू होतो आणि बराच काळ टिकतो.
Diabetes हाडे कमकुवत का होतात?
रक्तातील साखरेचे असंतुलन – जेव्हा शरीरातील साखरेची पातळी दीर्घकाळापर्यंत जास्त राहते तेव्हा ते हाडांच्या पेशींना नुकसान पोहोचवते.
इन्सुलिनची भूमिका- इन्सुलिन केवळ साखर नियंत्रित करत नाही तर हाडे तयार करण्यास देखील मदत करते. मधुमेहात इन्सुलिनची कमतरता किंवा त्याचा अकार्यक्षमता यामुळे हाडांचे नुकसान होते.
नसा आणि डोळ्यांवर परिणाम- मधुमेह शरीराच्या नसा कमकुवत करतो, ज्यामुळे संतुलन बिघडू शकते आणि पडण्याचा धोका वाढू शकतो. या पडण्यामुळे फ्रॅक्चर होऊ शकते.
Diabetes कोणते भाग जास्त प्रभावित होतात?
मधुमेहाच्या रुग्णांना कंबर, पाठीचा कणा आणि हात आणि पायांच्या हाडांमध्ये फ्रॅक्चर होण्याचा धोका जास्त असतो. कधीकधी गंभीर दुखापत न होताही हाड तुटू शकते.
Diabetes प्रतिबंधात्मक उपाय
रक्तातील साखर नियंत्रणात ठेवा – दररोज तुमच्या साखरेची पातळी तपासा आणि तुमच्या डॉक्टरांच्या सल्ल्याचे पालन करा.
कॅल्शियम आणि व्हिटॅमिन डी घ्या – हाडे मजबूत ठेवण्यासाठी तुमच्या आहारात कॅल्शियम आणि व्हिटॅमिन डीचा समावेश करा.
व्यायाम- हाडे सक्रिय राहण्यासाठी दररोज हलका व्यायाम करा.
पडण्यापासून रोखा- घराचा फरशी निसरडा नसावा, रात्रीच्या वेळी रस्ता चांगला प्रकाशमान असावा, अशा लहान पायऱ्या देखील खूप मदत करतात.
