आजच्या तंत्रज्ञानाच्या युगात, स्मार्टफोन, लॅपटॉप आणि टीव्ही यांसारख्या स्क्रीनसमोर जास्त वेळ घालवल्याने डोळ्यांचे आरोग्य खालावत चालले आहे. लहान मुलांपासून ते वृद्धांपर्यंत बहुतांश लोक चष्म्याच्या आधारेच आपली दृष्टी सांभाळत आहेत. परंतु, डोळ्यांची काळजी घेण्यासाठी केवळ चष्मा लावणे पुरेसे नाही. दैनंदिन जीवनशैलीत काही सकारात्मक सवयी अंगीकारल्यास दृष्टी सुधारू शकते आणि चष्म्यावरची अवलंबनता कमी होऊ शकते.
सकाळचा वेळ हा आपल्या शरीरासाठी आणि मनासाठी सर्वाधिक शुद्ध आणि परिणामकारक असतो. त्यामुळे सकाळी उठल्यावर केलेल्या काही सवयी डोळ्यांच्या आरोग्यासाठी अमूल्य ठरू शकतात. खाली दिलेल्या ५ सोप्या पण प्रभावी सवयी तुमच्या डोळ्यांची दृष्टी सुधारण्यात मदत करतील.
- थंड पाण्याने डोळे स्वच्छ धुणे
सकाळी उठल्यावर चेहरा न धुता प्रथम थंड पाण्याने डोळे स्वच्छ धुणे ही एक उत्तम सवय आहे. यामुळे डोळ्यांतील सुज, थकवा आणि लालसरपणा दूर होतो. थंड पाणी रक्ताभिसरण सुधारते आणि डोळ्यांमध्ये ताजेपणा निर्माण करते. डोळ्यांचे कोरडेपण आणि खवखव कमी करण्यास देखील याचा उपयोग होतो.
- सूर्यनमस्काराआधी सूर्यप्रकाशात डोळ्यांचा संपर्क
सूर्योदयाच्या अगोदरच्या काही क्षणांमध्ये सूर्यप्रकाश डोळ्यांसाठी सौम्य व फायदेशीर असतो. दररोज ५ ते १० मिनिटे हलक्या प्रकाशात डोळे सूर्याच्या दिशेने उघडे ठेवून शांतपणे बसल्याने डोळ्यांचे स्नायू बळकट होतात आणि एकाग्रता वाढते. या वेळेतील प्रकाशामध्ये व्हिटॅमिन D चे नैसर्गिक स्त्रोत असून त्याचा फायदा एकूण आरोग्यावरही होतो.
- त्राटक साधना – एकाग्रतेचा आणि दृष्टीचा विकास
त्राटक म्हणजे एखाद्या निश्चित वस्तूकडे, जसे की मेणबत्तीची ज्योत किंवा काळा ठिपका, पापणी न लववता लक्ष केंद्रित करून पाहणे. हा योगासना प्रकार डोळ्यांच्या स्नायूंना बळकटी देतो, मन एकाग्र करतो आणि दृष्टी वाढवतो. दररोज ५-१० मिनिटे त्राटक केल्याने डोळ्यांवर सकारात्मक परिणाम दिसून येतो.
- डोळ्यांचे विशिष्ट व्यायाम आणि योग
डोळ्यांसाठी खास व्यायाम, जसे की डोळे फिरवणे (वर-खाली, डावीकडे-उजवीकडे), डोळे झपाट्याने उघडणे आणि बंद करणे, हाताच्या बोटांनी सौम्य मसाज करणे, यामुळे डोळ्यांमधील तणाव कमी होतो. तसेच, पाल्मिंग (हाताच्या तळव्याने डोळ्यांना झाकून विश्रांती देणे) ही एक विश्रांतीदायक क्रिया आहे.
- बदाम-बडीशेप-साखर मिश्रणाचे सेवन
सकाळी रिकाम्या पोटी एक चमचा बदाम, बडीशेप व खडीसाखर यांचे बारीक मिश्रण कोमट दूधासोबत घेणे डोळ्यांच्या आरोग्यासाठी अत्यंत फायदेशीर आहे. आयुर्वेदानुसार हे मिश्रण डोळ्यांच्या दृष्टीवृद्धीसाठी रामबाण औषध मानले जाते. यामध्ये अँटीऑक्सिडंट्स, जीवनसत्त्वे आणि उष्णतेपासून संरक्षण करणारे घटक असतात.
डोळ्यांचे आरोग्य राखणे हे आपल्या दैनंदिन सवयींवर अवलंबून आहे. टेक्नॉलॉजीचा वापर टाळता येणार नाही, पण योग्य सवयी अंगीकारून आपण डोळ्यांची काळजी नक्कीच घेऊ शकतो. सकाळच्या या ५ सवयी नियमित केल्यास, दृष्टी सुधारण्यासह डोळ्यांचे आयुष्यही दीर्घकाळ निरोगी राहू शकते.
