चंद्रावर (Moon) पाणी कसे असू शकते याबद्दल शास्त्रज्ञांना गेल्या अनेक दशकांपासून गोंधळ आहे. हे कोरडे आहे. इथे वारा नाही. इथे वातावरणाचा अभाव आहे. हेच कारण आहे की चंद्रावर पाण्याचे अस्तित्व एक गूढ राहिले आहे. गेल्या काही वर्षांत यावर बरेच संशोधन झाले आहे. काही संशोधनात, सूक्ष्म उल्कापिंड हे यामागे कारण असल्याचे म्हटले गेले. त्याच वेळी, आणखी एका संशोधनात येथील प्राचीन खड्ड्यांमध्ये पुरलेल्या पाण्याच्या साठ्याकडे लक्ष वेधण्यात आले. अमेरिकन अंतराळ संस्था नासाने त्यांच्या अलीकडील संशोधनात या प्रश्नाचे उत्तर दिले आहे आणि मागील उत्तरे पूर्णपणे उलटवली आहेत. नासाच्या संशोधनात असे म्हटले आहे की सूर्याचे सौर वारे थेट चंद्राच्या मातीत पाणी निर्माण करू शकतात. नासाच्या संशोधनात कोणत्या गोष्टी समोर आल्या ते जाणून घ्या.
Moon प्रयोग कसा केला गेला?
हे संशोधन नासाच्या गोडार्ड स्पेस फ्लाइट सेंटरमधील संशोधन शास्त्रज्ञ ली सिया येओ आणि त्यांच्या टीमने केले आहे. चंद्रावर पाण्याच्या अस्तित्वाच्या प्रश्नाचे उत्तर शोधण्यासाठी, शास्त्रज्ञांनी एक वास्तववादी सिम्युलेशन तयार केले आणि सूर्याच्या सौर वाऱ्याचा चंद्रावर कसा परिणाम होतो हे समजून घेण्याचा प्रयत्न केला. नासाचे संशोधक जेसन मॅकलेन म्हणतात की संशोधनासाठी चंद्राचे डुप्लिकेट वातावरण तयार करण्यात आले होते. जिथे वारा नव्हता. यासाठी, एक अद्वितीय कक्ष वापरण्यात आला, ज्यामधून सौर किरण जात असे. व्हॅक्यूम परिस्थिती निर्माण करण्यात आली आणि रेणू शोधक वापरण्यात आला. मॅकलेन म्हणतात की या संशोधनासाठी ऑपरेटर्स डिझाइन करण्यासाठी बराच वेळ लागला. पण ते फायदेशीर ठरले. यानंतर असे आढळून आले की त्याचा सौर वाऱ्याशी विशेष संबंध आहे. या प्रयोगादरम्यान, १९७२ मध्ये नासाच्या अपोलो मिशन १७ दरम्यान चंद्रावरून आणलेल्या मातीचा नमुना वापरण्यात आला.
Moon चंद्रावर पाणी कसे आले?
सूर्यामुळे चंद्रावर पाणी कसे पोहोचले याबद्दल शास्त्रज्ञांचे म्हणणे आहे की सूर्याची किरणे चंद्रावरील पाण्याच्या उपस्थितीशी जोडलेली आहेत. जेव्हा सूर्याचे सौर वारे वाहतात आणि सौर वाऱ्याचे प्रोटॉन, जे हायड्रोजन केंद्रक असतात, चंद्राच्या पृष्ठभागावर आदळतात तेव्हा त्यांना कोणत्याही प्रतिकाराचा सामना करावा लागत नाही.
पृथ्वीचे चुंबकीय क्षेत्र आणि वातावरण या कणांपासून त्याचे संरक्षण करतात, परंतु चंद्रावर या दोन्ही गोष्टींचा अभाव आहे. म्हणूनच त्याचा परिणाम तिथे दिसून येतो. हे प्रोटॉन चंद्राच्या इलेक्ट्रॉनशी टक्कर घेतात आणि हायड्रोजन अणू तयार करतात. ते हायड्रोजन अणू नंतर सिलिकासारख्या खनिजातील ऑक्सिजनशी एकत्रित होऊन हायड्रॉक्सिल (OH) आणि शक्यतो पाणी (H₂O) तयार करतात.
संशोधक येओ म्हणतात, आश्चर्याची गोष्ट म्हणजे, चंद्राच्या मातीत असलेले घटक सूर्यापासून आले आहेत. केवळ चंद्राची माती आणि सूर्यापासून येणारे मूलभूत घटक, जे नेहमीच हायड्रोजन उत्सर्जित करत असतात, त्यामुळे पाणी तयार होण्याची शक्यता आहे.
Moon ते कसे शोधले गेले?
संशोधनादरम्यान संशोधकांनी स्पेक्ट्रोमीटरचा वापर केला. त्याच्या मदतीने, जेव्हा चंद्राच्या मातीचे रसायनशास्त्र पाहिले गेले तेव्हा असे आढळून आले की ते विशिष्ट कालावधीनंतर बदलते. त्यांना अवरक्त शोषणात सुमारे ३ मायक्रॉनची घट दिसून आली, जी पाण्याच्या उपस्थितीचे लक्षण आहे. तथापि, किती शुद्ध पाणी तयार झाले हे टीमला स्पष्टपणे सांगता आलेले नाही. त्यात हायड्रॉक्सिल आणि पाण्याचे दोन्ही रेणू तयार झाले होते हे डेटावरून स्पष्ट होते.
