रात्री झोपेतून वारंवार उठून पाणी प्यावेसे वाटते का? अनेक लोकांना झोपेत तहान लागून जाग येते, पण ही सवय काही वेळा आरोग्यासाठी धोकादायक ठरू शकते. काहींसाठी हे सामान्य असू शकते, परंतु ही सवय सातत्याने राहिली, तर ती शरीरातील गंभीर आरोग्य समस्या सूचित करू शकते.
- डिहायड्रेशन (शरीरात पाण्याची कमतरता)
शरीरात पुरेसं पाणी नसेल, तर मेंदू तहान लागल्याचे संकेत झोपेतही देतो. दिवसभर पुरेसे पाणी न पिता झोपल्यास रात्री उठून तहान लागण्याची शक्यता जास्त असते.
- मधुमेह (Diabetes):
मधुमेह असलेल्या रुग्णांमध्ये रक्तातील साखरेचे प्रमाण वाढल्यामुळे शरीर जास्त लघवीद्वारे साखर बाहेर टाकण्याचा प्रयत्न करतो. त्यामुळे शरीरातील पाण्याची पातळी कमी होते आणि वारंवार तहान लागते.
- किडनीचे कार्य बिघडणे:
किडनी जर योग्य पद्धतीने शरीरातील पाणी आणि क्षार नियंत्रित करत नसेल, तर शरीराला वारंवार पाणी प्यावेसे वाटते. यामागे मूत्रपिंडांच्या कार्यात अडथळा असण्याची शक्यता असते.
- झोपेचे विकार
स्लीप अ‍ॅप्निया किंवा इतर झोपेचे विकार असलेल्या लोकांमध्येही झोप खंडित होऊन शरीराला पाणी हवेसे वाटू शकते. हे निद्रानाशासोबतही संबंधित असते.
- औषधांचा प्रभाव:
काही मूत्रवर्धक औषधे (diuretics) घेतल्यास शरीरातून जास्त प्रमाणात पाणी बाहेर टाकले जाते. त्यामुळे रात्री तहान लागण्याची शक्यता वाढते.
- हार्मोनल बदल:
वयोमानानुसार शरीरातील हार्मोनल संतुलन बदलते. वृद्ध व्यक्तींमध्ये antidiuretic hormone चे प्रमाण कमी होते, ज्यामुळे रात्री लघवी आणि तहान दोन्ही वाढतात.
- दिवसभर नियमितपणे पाणी प्या, पण झोपण्याआधी फार जास्त पाणी पिऊ नका.
- झोपेच्या वेळा आणि सवयी नियमित ठेवा.
- सतत तहान लागत असेल तर ब्लड शुगर तपासून घ्या.
- जर लक्षणं टिकून राहिली, तर डॉक्टरांचा सल्ला घ्या. कारण यामागे डायबेटीस इन्सिपिडस, क्रॉनिक किडनी डिसीज, किंवा हायपरकॅल्सीमिया यांसारखे गंभीर आजार देखील असू शकतात.
रात्री तहान लागून झोपमोड होणं हे काहीवेळा सामान्य असलं, तरी सतत असे घडत असेल तर ते नक्कीच दुर्लक्ष करण्यासारखं नाही. ही एक लहानशी सवय वाटली, तरी ती आपल्या आरोग्याची मोठी सूचना असू शकते. त्यामुळे वेळेवर योग्य निदान आणि उपचार घेणे अत्यंत गरजेचे आहे.
हवी असल्यास मी याच बातमीचं इन्फोग्राफिक, इंग्रजी अनुवाद किंवा सोशल मीडिया पोस्टसाठी थोडक्यात संक्षिप्त रूप देखील तयार करू शकतो. सांगितल्यास लगेच करून देतो.
