उन्हाळ्याच्या दिवसांमध्ये फालूदा हा एक थंड आणि गोड पदार्थ खूप लोकांच्या आवडीचा आहे. त्याचा थंडावा शरीराला ताजेतवाने करून देतो, आणि त्याचे स्वादिष्ट मिश्रण आपल्या तोंडाला वेगळाच आनंद देतो. आजकाल फालूदा आपल्या देशात सर्वत्र लोकप्रिय आहे, आणि अनेक वेगवेगळ्या प्रकारांत तो सर्वांसाठी उपलब्ध आहे. पण, हवं असल्यास, तुम्हाला माहित आहे का की फालूदा हा पारंपारिक भारतीय डेजर्ट नाही? तर फालूदा आपल्या देशात कसा आला आणि त्याचा इराणमधून कसा प्रवास झाला, याची एक चांगली इतिहासक कहाणी आहे.
फालूदा इराणमधून भारतात आलेला आहे. इराणमध्ये त्याला “फालूदाह” म्हणून ओळखले जाते, आणि तो एक पारंपारिक गोड पदार्थ आहे जो प्राचीन काळापासून खाल्ला जातो. असे म्हटले जाते की फालूदा इ.स.पूर्व 400 वर्षांपासून इराणमध्ये खाल्ला जात आहे, आणि आजही तेथे आनंदाच्या प्रसंगी आणि सणासुदीच्या वेळेस तो खास पकवला जातो. विशेष म्हणजे, इराणमध्ये ‘जमशेदी नवरोज’ या सणाच्या दिवशी फालूदा खाल्ला जातो, ज्याला एक प्रकारच्या नववर्षाच्या प्रारंभाचीच द्योतक मानले जाते.
फालूदा भारतात मुघल साम्राज्याच्या काळात पोहोचला. इतिहासकारांचा असा विश्वास आहे की मुघल सम्राट अकबराच्या मुलाने, जहांगीर, इराणमध्ये फालूदा खाल्ल्यावर त्याला खूप आवडला. त्याने त्याला भारतात आणले, आणि त्या काळापासून तो भारतीय आहाराचा अविभाज्य भाग बनला. काही इतिहासकारांची मते अशी आहेत की फालूदा नादिर शाहच्या वेळीही भारतात आला.
फालूदा भारतात प्रवेश केल्यानंतर, तो हळूहळू संपूर्ण देशभर लोकप्रिय झाला. विशेषत: दिल्ली, लखनऊ, मुंबई, पुणे आणि इतर शहरांमध्ये फालूदा खूप चांगला गोड पदार्थ म्हणून प्रचलित झाला.
आजकाल फालूदा चवीला विविध प्रकारात बनवला जातो. पारंपारिक फालूदा मध्ये शेवया नूडल्स, गुलाब सिरप, दूध, सब्जा बियाणे, काजू, आणि बदाम यांचा समावेश असतो. काही लोक त्याला कुल्फी सोबत सर्व करतात, तर काही ठिकाणी तो रबडीसोबत आणि बटरस्कॉच किंवा चॉकलेट फ्लेवर सोबतही खाल्ला जातो. केशर, पिस्ता, मँगो शेक, मसाला फालूदा अशा विविध फ्लेवर्सची चव देखील आवडते. उत्तर भारतात विशेषतः फालूदा रबडीसोबत खाल्ला जातो, ज्यामध्ये साखर, दूध, आणि वेलची मिसळली जातात.
फालूदा केवळ इराण आणि भारतातच नाही तर, इतर देशांमध्ये देखील प्रसिद्ध आहे. सिंगापूर आणि मलेशियामध्ये त्याला ‘कॉन्डोल’ म्हणतात, तर मॉरिशसमध्ये ‘अलुदाह’ आणि फिलिपिन्समध्ये ‘हॅलो-हॅलो’ म्हणून ओळखला जातो. प्रत्येक देशाच्या संस्कृतीनुसार आणि स्वादानुसार फालूदा बनवण्याचे विविध प्रकार आहेत.
फालूदा हा एक गोड पदार्थ आहे, जो नुसता आपल्या आवडीनुसार चवदार आहे, त्याचबरोबर एक धकाधकीच्या जीवनात थोडा थंडावा देतो. त्याचा इराणमधून भारतात आलेला प्रवास त्याच्या ऐतिहासिक महत्त्वाचा भाग दर्शवतो, आणि आज फालूदा विविध स्वरूपात आणि चवीत उपलब्ध असतो. या गोड पदार्थाची लोकप्रियता हेच दर्शवते की त्याचा स्वाद आणि विविधतेला सर्व देशभर एक समान मान्यता मिळालेली आहे.
